Η νέα σχολική χρονιά είναι σχεδόν πάντα ένα αγκάθι για γονείς και μαθητές. Τα παιδιά στενοχωριούνται που τελειώνουν οι μέρες της ανεμελιάς και οι γονείς το ίδιο. Έρχεται το πρόγραμμα, οι υποχρεώσεις και οι δραστηριότητες.
Έχω παρατηρήσει ότι τους θερινούς μήνες οι καυγάδες μεταξύ γονέων και παιδιών μειώνονται κατά πολύ. Οι θερινοί μήνες είναι πιο χαλαροί και επιτρέπουν στους γονείς να ακούσουν κάπως καλύτερα τις ανάγκες των παιδιών τους για παιχνίδι και ξεκούραση. Τι πιο λογικό άλλωστε από ένα παιδί που θέλει να παίζει; Εξάλλου μην ξεχνάμε ότι αυτός είναι ο τρόπος του να εκφράζεται και να αυτοθεραπεύεται.
Όμως, η σχολική περίοδος έρχεται και βάζει εμπόδια σε όλα τα παραπάνω. Από τη μία το άγχος των εκπαιδευτικών για την ύλη, οι απαιτήσεις του εκπαιδευτικού συστήματος, το άγχος των γονέων να μην έχουν μαθησιακά κενά τα παιδιά τους, το άγχος όλων για τη συμπεριφορά και τις κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών μέσα στον σχολικό χώρο και από την άλλη αποδέκτες όλων αυτών είναι τα παιδιά τα οποία μάλιστα οφείλουν να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Θα πρέπει δηλαδή να αντεπεξέλθουν και να διαχειριστούν όλα αυτά τα άγχη τα οποία δεν είναι καν δικά τους!
Πρέπει να διαβάσουν, πρέπει να τα πηγαίνουν καλά στο σχολείο, πρέπει να έχουν φίλους, πρέπει να σέβονται τους άλλους, πρέπει να έχουν σωστή συμπεριφορά, πρέπει να κάνουν ξένες γλώσσες, πρέπει να κάνουν δραστηριότητες και αθλήματα. Και πολλές φορές αναρωτιέμαι για ποιον πρέπει να τα κάνουν όλα αυτά; Γιατί απλά δεν εμπιστευόμαστε λιγάκι παραπάνω το κάθε παιδί να μας δείξει τον δρόμο του; Φυσικά και δεν θα ενδιαφερθούν όλα τα παιδιά για τη σχολική τους επίδοση, φυσικά και δεν θα θέλουν όλα να μάθουν μια ξένη γλώσσα και φυσικά δεν θα επιθυμούν όλα να τρέχουν σε δραστηριότητες από το πρωί μέχρι το βράδυ. Όμως, αναρωτιέμαι τι θα γίνει αν τα εμπιστευτούμε να μας δείξουν εκείνα τι επιθυμούν;
Και με όλα αυτά δεν εννοώ να τα αφήσουμε στην τύχη τους. Ίσα ίσα το αντίθετο εννοώ: να είμαστε συνοδοιπόροι στο ταξίδι τους. Όμως αυτό το ταξίδι χρειάζεται να είναι δικό τους, απαλλαγμένο από τις προσωπικές μας και κοινωνικές απαιτήσεις. Τα παιδιά που δυσκολεύονται στα μαθήματα, θα δυσκολεύονται πάντα. Οι ατελείωτες ώρες διαβάσματος και οι φωνές, ωστόσο, όχι μόνο δεν θα καταφέρουν να καλύψουν τα μαθησιακά κενά, αλλά συχνά τους ενισχύουν και την πεποίθηση ότι είναι άχρηστα και χαζά αφού δεν μπορούν να καταλάβουν αυτά που είναι αυτονόητα και εύκολα για τους άλλους. Αυτά που θα μπορέσει να κατανοήσει ένα παιδί με δυσκολίες σε μία ώρα διαβάσματος, ακριβώς τα ίδια και τίποτε παραπάνω δεν θα αφομοιώσει σε 3 ώρες μελέτης. Το μόνο που θα έχουμε καταφέρει θα είναι να το κουράσουμε και να το απογοητεύσουμε. Όμως, αυτό το ίδιο παιδί που τόσο δυσκολεύεται στο σχολείο, μπορεί να τα καταφέρνει άριστα με τις κατασκευές και να είναι δημιουργικό. Μπορεί να μην γνωρίζει άψογη ορθογραφία αλλά να έχει μαθηματικό μυαλό.
Γιατί, λοιπόν, να μην επικεντρωθούμε σε αυτά τα ταλέντα του αλλά να του θυμίζουμε κάθε μέρα με τα 3ωρα μελέτης και τις φωνές πόσο ανεπαρκές είναι στην γλώσσα και στην έκθεση; Αναλόγως, δεν χρειάζεται όλα τα παιδιά να κάνουν κάποιο άθλημα. Οι εξωσχολικές δραστηριότητες υπάρχουν για αποφόρτιση και όχι καταναγκαστικά. Το παιδί έχει κάθε δικαίωμα να βαριέται, να κουράζεται ή να θέλει να σταματήσει μια δραστηριότητα. Έχει κάθε δικαίωμα να δοκιμάσει πολλές δραστηριότητες μέχρι να βρει αυτό που του ταιριάζει.
Εύχομαι, λοιπόν, φέτος να εμπιστευτούμε λίγο περισσότερο τους μικρούς και μεγάλους μαθητές. Να τους εμπιστευτούμε ως προς τον τρόπο τους να υπάρχουν. Και αυτό, φυσικά, δεν συνεπάγεται αναρχία και αταξία. Αντιθέτως, συνεπάγεται σαφή οριοθέτηση και ενσυναίσθηση. Κατανοώντας το συναίσθημα και τη δυσκολία του παιδιού μου, δεν σημαίνει ότι θα του κάνω τα χατίρια, αλλά σέβομαι και αποδέχομαι όλα τα συναισθήματά του ως εξίσου σημαντικά.
Μαρίνα Μποζάνη,
Ψυχολογος, Msc in Criminology
Προσωποκεντρική σύμβουλος,
Εκπαιδευόμενη παιγνιοθεραπεύτρια
Τηλ: 2271080867 & 6980702341
Ακολουθήστε μας στο Google News. Μπείτε στην Viber ομάδα μας και δείτε όλες τις ειδήσεις από τη Χίο και το Βόρειο Αιγαίο. Νέα συνδρομή στον έντυπο «π» - Κάθε Παρασκευή στην πόρτα σας.